RUIMSCHOOTS BEWEZEN:
NATUUR & BUITENSPELEN ZIJN GEZOND!
(klik in de tekening om verschillende onderzoeksresultaten te lezen)
ONTSPANNING
Natuur vermindert stress.
NATUUR VERMINDERT STRESS
Uitzicht op groen vanuit huis, werk, ziekenhuis of school vermindert stress bij bewoners, werknemers, patiënten, scholieren en studenten.
Door daadwerkelijk de natuur in te gaan wordt het effect nog groter.
Omdat natuur op een zachte, niet dwingende manier onze aandacht vraagt en weinig werkgeheugen kost, herstelt het brein van eerdere inspanningen. Het is wel nodig dat men de natuur als veilig ervaart, anders kan iemand er niet ontspannen.
Contact tussen mens en dier zorgt voor de aanmaak van oxytocine, het knuffelhormoon. En dat leidt tot minder cortisol en verlaagde bloeddruk en daardoor minder stress.
Bronnen: Beetz (2012); Chawla (2016); Stevenson (2018).
LEES MEER
x
x
BEWEGEN
Natuur stimuleert om vaker
en langer te bewegen.
NATUUR STIMULEERT OM VAKER EN LANGER TE BEWEGEN
Mensen vinden het leuker om in de natuur te bewegen dan binnen. Natuur biedt meer vermaak en nodigt meer uit tot sociaal gedrag.
Mensen zijn lichamelijk actiever in de natuur: ze blijven er langer en gaan vaker bewegen dan in een bebouwde omgeving. Zij voelen zich fitter en positiever dan wanneer ze binnen sporten. Dit geldt niet alleen voor kinderen en volwassenen, maar ook voor hoogbejaarden en ambulante patiënten.
Ouderen met dementie die op een zorgboerderij wonen of dagbesteding volgen zijn actiever en bewegen meer dan bij andere zorginstellingen.
Het loont om in de stad natuur aan te leggen of goed bereikbaar te maken. Daar gaan mensen meer wandelen, fietsen, spelen en sporten dan in een omgeving met asfalt en beton. Als er speciale activiteiten worden georganiseerd om mensen te activeren in de stadse natuur wordt dit effect nog groter.
Bronnen: De Bruin et al (2009); Gladwell et al (2013); Thompson Coon (2011); Hartig (2014); Hunter et al (2015); De Boer et al (2017).
LEES MEER
x
x
SPELEN
Mensen en kinderen spelen langer en gevarieerder in de natuur.
MENSEN EN KINDEREN SPELEN LANGER EN GEVARIEERDER
IN DE NATUUR
Kinderen houden ervan om bomen, heuvels en struiken als speeltoestel te gebruiken. Natuur dichtbij nodigt uit tot actief zijn en spelletjes doen, als die natuur als veilig wordt ervaren.
Kinderen willen de omgeving ontdekken en gaan vaker iets bouwen in het groen. Zo gebruiken zij meer van hun zintuigen.
Natuur maakt het spel fantasierijker en langduriger met meer verschillende rollen. Kinderen werken ook meer samen dan in een speelomgeving met asfalt en beton. Daardoor komt minder vaak overgewicht en te lang achter een beeldscherm zitten voor bij kinderen die veel in de natuur spelen.
Kinderen worden ook zorgzamer naar dieren en planten en ontwikkelen meer waardering voor de natuur in het algemeen.
Wie als kind vaak in de natuur speelt, doet op volwassen leeftijd moeite om naar de natuur te gaan.
Bronnen: Chawla (2016); James et al (2016).
LEES MEER
x
x
ADEMEN
Natuur verbetert de luchtkwaliteit.
MENSEN VOELEN ZICH AUTONOMER EN VRIJER
IN DE NATUUR
Planten en bomen zuiveren de lucht en verminderen concentraties CO2 en vluchtige organische stoffen. We ademen schonere lucht in en dat is goed voor de gezondheid.
Bomen geven speciale stoffen af die ons immuunsysteem helpen versterken.
Als er veel variëteit aan bomen en planten in de buurt is, hebben kinderen minder last van astma of allergie.
Bronnen: Hartig et al (2014); Chawla (2016).
LEES MEER
x
x
GEZOND BLIJVEN
Natuur voorkomt ziekten en
gezondheidsklachten.
NATUUR VOORKOMT ZIEKTEN EN GEZONDHEIDSKLACHTEN
Mensen voelen zich mentaal en fysiek gezonder als ze vaak in de natuur zijn. Dat gaat verder dan zich gezond voelen. Wereldwijd is aangetoond dat sterftecijfers lager zijn als mensen wonen in een groene omgeving of daar vaak verblijven.
Ze zijn ook minder vaak ziek. Hartvaatziekten, astma en diabetes mellitus II komen minder vaak voor in groene buurten, zelfs bij lagere opleiding en inkomen.
Er zijn positieve effecten van natuur of cholesterol, bloeddruk, hartslag, bloedsuikerspiegel, hormoonspiegels (o.a. cortisol) en immuunfunctie. Dat kom omdat de natuur uitnodigt tot vaker bewegen en minder stress. Ook lijkt het immuunsysteem een boost te krijgen door de stoffen die bomen en planten uitscheiden.
Door de extra beweging komt overgewicht minder voor bij kinderen en volwassenen die vaak in de natuur zijn. Verder hebben baby's een hoger geboortegewicht en dus een gezondere start als hun moeder in een groene omgeving woont.
Mensen met dementie die op een zorgboerderij in contact komen met dieren en planten eten en drinken meer dan bij reguliere dagbesteding.
Bronnen: De Bruint (2010); Dzhambov (2014); Hazula et al (2014); Ku (2015); Van den Berg et al (2015); Gascon (2015); James et al (2016); Gee et al (2017); Twohig-Bennet et al (2018).
LEES MEER
x
x
HERSTELLEN
In het groen herstellen mensen sneller en hebben ze minder pijn.
IN HET GROEN HERSTELLEN MENSEN SNELLER EN HEBBEN
ZE MINDER PIJN
Tijdsbesteding de natuur verlaagt de bloeddruk, hartslagvariatie, bloedsuiker, cholesterol, cortisol en kan zo bijdragen aan vermindering van ziekten.
Niet alleen bomen en planten helpen bij herstel. Contact met dieren stimuleert de aanmaak van knuffelhormoon oxytocine, wat een gunstig effect heeft op cortisol en bloeddruk. Dat leidt tot minder stress, angst en pijn.
Natuur in en om zorginstellingen zorgt voor een aantrekkelijke omgeving. De visuele afwisseling leidt af van pijn en stress. Daardoor revalideren patiënten sneller en hebben ze minder pijn.
Zelfs virtuele natuur kan een positieve bijdrage leveren. Tandartspatiënten rapporteerden minder pijn in hun behandeling wanneer zij een virtuele wandeling over het strand maakten.
Bronnen: Beetz (2012); Kuo (2015); James et al (2016); Tanja-Dijkstra et al (2018); Twohig-Bennet et al (2018).
LEES MEER
x
x
SAMEN
Mensen zoeken elkaar in de natuur eerder op om samen iets te ondernemen.
MENSEN ZOEKEN ELKAAR IN DE NATUUR EERDER OP OM SAMEN IETS TE ONDERNEMEN
Natuur dichtbij stimuleert om samen te recreëren. Dat zorgt voor minder eenzaamheid en meer sociaal contact.
Vooral openbare (moes)tuinen en parken nodigen uit tot gezamenlijke activiteiten. Groene gemeenschappelijke buitenruimten kunnen een rol spelen bij sociale banden tussen ouderen die in dezelfde wijk wonen.
In het groen spelen kinderen beter en langer met elkaar samen. Ze kunnen zich beter in andere rollen verplaatsen en leren zo begrip voor anderen.
Contact met dieren vermindert eenzaamheid en versterkt sociaal contact.
Bronnen: Hassink et al (2010); Beetz (2012); Hartig et al (2014); De Bruin et al (2015); Chawla (2016); De Boer et al (2017).
LEES MEER
x
x
VERBEELDING
Natuur helpt ons brein op nieuwe
ideeën te komen.
NATUUR HELPT ONS BREIN OM OP NIEUWE
IDEEËN TE KOMEN
In de natuur valt veel te ontdekken voor kinderen en volwassenen. Kinderen spelen fantasierijker en met gevarieerdere rollen in het groen dan in een omgeving met asfalt en beton.
Natuur laat onze gedachten makkelijker de vrije loop dan de bebouwde omgeving. Bovendien fascineert groen op een ontspannen manier. Samen leiden die vrije gedachten en ontspannen fascinatie tot nieuwe associaties en ideeën. Mensen denken dus flexibeler in de natuur.
Bronnen: Chawla, (2016); Williams et al (2018).
LEES MEER
x
x
CONCENTRATIE
In het groen is het makkelijker om geconcentreerd te blijven.
IN HET GROEN IS HET MAKKELIJKER OM
GECONCENTREERD TE BLIJVEN
Planten in de omgeving zuiveren de lucht en hebben een positief effect op de luchtvochtigheid. Dat zorgt ervoor dat mensen thuis, op school of op het werk beter kunnen concentreren en minder last hebben van hoofdpijn.
Kinderen die vaak in het groen zijn kunnen zich beter concentreren en halen hogere cijfers. Ook hebben kinderen minder last van ADHD en gebruiken ze daarvoor minder medicijnen, vooral kinderen uit minder welgestelde wijken.
Bron: Chawla (2016).
LEES MEER
x
x
PLEZIER
Het geeft kinderen plezier om nieuwe gebieden of mogelijkheden te ontdekken.
SPELEN GEEFT KINDEREN PLEZIER
Spelen is vooral leuk. Het geeft kinderen plezier door nieuwe gebieden of mogelijkheden te ontdekken, door hun lijf te gebruiken en door samen met vriendjes te zijn. En dat is cruciaal voor hun emotionele en sociale welzijn.
Bronnen: Witherspoon & Manning (2012); Alexander, Frohlich & Fusco (2012).
LEES MEER
x
x
SAMENWERKEN
Door vrij te spelen leren kinderen om samen of in groepen te werken.
DOOR VRIJ TE SPELEN KINDEREN OM SAMEN OF
IN GROEPEN TE WERKEN
Kinderen maken vriendjes door ideeën uit te wisselen, begrip te tonen, te onderhandelen en voor zichzelf op te komen. Ze leren hun emoties uit te drukken en zich beter te beheersen.
Tijdens het buiten spelen leren kinderen maatschappelijke rollen, zoals leider en volger. Ook ontdekken ze belangrijke normen en waarden, zoals verantwoordelijkheid voor de speelplek en voor elkaar.
Als kinderen vaak (buiten) spelen, kunnen ze beter conflicten oplossen en zijn ze socialer. Stoeien leidt bij jongens tot een betere omgang met andere kinderen.
Bronnen: Witherspoon & Manning (2012); Alexander, Frohlich & Fusco (2012).
LEES MEER
x
x
STEMMING
Mensen zijn positiever, gelukkiger en
vitaler in de natuur.
MENSEN ZIJN POSTITIEVER, GELUKKIGER EN
VITALER IN DE NATUUR
Tijdsbesteding in een natuurlijke omgeving leidt tot meer positieve gevoelens. Het vermindert woede, depressie en angstgevoelens. Die effecten treden direct op, zelfs bij slecht weer.
Wie regelmatig de natuur in gaat, voelt zich meer tevreden met zijn leven, is gelukkiger en ervaart een betere gezondheid.
Natuur geeft mensen ook sneller het gevoel 'er even uit te zijn.'
Verder krijgen mensen meer ontzag voor de natuur en voelen zij meer verbondenheid met de wereld om hen heen. Dat leidt tot een grotere zorgzaamheid naar mens en natuur.
Zowel ouderen met dementie als jongeren met mentale problematiek zijn actiever en meer sociaal betrokken na contact met planten en dieren op een zorgboerderij.
Ouderen zijn meer tevreden met hun leven als ze contact met dieren hebben.
Bronnen: Hassink et al (2010); Hartig et al (2014); Whear (2014); Capaldi (2015); De Bruin et al (2015); Gee et al (2017).
LEES MEER
x
x
GEZONDHEID
Buiten spelen is essentieel voor de gezonde ontwikkeling van kinderen.
BUITEN SPELEN IS ESSENTIEEL VOOR DE GEZONDE ONTWIKKELING VAN KINDEREN
Buiten spelen is essentieel voor de gezonde ontwikkeling van kinderen op zowel lichamelijk als mentaal gebied. Door de lichamelijke inspanningen hebben ze een minder zittende leefstijl. Met als positieve effecten minder overgewicht, lagere bloeddruk, lagere vetspiegel en meer fitheid.
Ook hebben kinderen door de extra lichamelijke activiteit een beter psychisch welbevinden. Ze hebben minder angst en stress, ze herstellen makkelijker van emotionele pijn, hebben een betere stemming en zijn emotioneel flexibeler. En dat is gunstig voor het welzijn van het kind.
Daarbij blijken kinderen die in hun vroege jeugd veel buitenspelen verstandiger om te gaan met drugs en seksueel gedrag tijdens de puberteit.
Bronnen: Ginsburg (2007), Tremblay et al (2015), Alexander, Frohlich & Fusco (2012) Witherspoon & Manning (2012); Milteer, Kenneth & Ginsburg (2012); Herrington & Brussoni (2015); Goldstein (2012); Burdette, Robert & Whitaker (2005); De Vries & Van Veenendaal (2012); Slager (2016); De Jong et al (2017).
LEES MEER
x
x
CREATIVITEIT
Buiten spelen stimuleert de creatieve
ontwikkeling bij kinderen.
BUITEN SPELEN STIMULEERT DE CREATIEVE
ONTWIKKELING BIJ KINDEREN
Buiten spelen draagt bij aan de nieuwsgierigheid bij kinderen.
Hoe minder beperkingen er aan hun spel worden opgelegd door de fysieke omgeving of door hun begeleiders, des te meer kinderen hun verbeeldingskracht en creativiteit kunnen inzetten.
Minder gestructureerde natuurspeelplekken maken creatiever dan aangelegde speelplaatsen in bebouwde omgeving.
Bronnen: Burdette, Robert & Whitaker (2005); Brussoni et al (2012); Milteer, Kenneth & Ginsburg (2012).
LEES MEER
x
x
MOTORISCHE VAARDIGHEDEN
Een aantrekkelijke speelruimte draagt bij aan de grove en de fijne motoriek van kinderen.
Een aantrekkelijke speelruimte draagt bij aan de grove en de fijne motoriek van kinderen.
Kinderen worden lichamelijk sterker door buiten te spelen dan door binnen te spelen.
Door te klauteren, te balanceren op een boomstam of over greppeltjes te springen verbetert de coördinatie, balans en lenigheid.
Kinderen doen ook veel nieuwe indrukken op tijdens het buitenspelen: ze voelen, ruiken en horen allerlei nieuwe dingen. Daardoor versterkt hun zintuiglijke waarneming: er worden meer verbindingen in de hersenen aangelegd. En dat is ook van belang voor de motoriek.
Bronnen: Ginsburg (2007); Alexander, Frohlich & Fusco (2012); Goldstein (2012); Witherspoon & Manning (2012); De Vries & Van Veenendaal (2012); Brussoni et al (2015); Herrington & Brussoni (2015).
LEES MEER
x
x
AUTONOMIE
Mensen voelen zich autonomer en vrijer in de natuur.
MENSEN VOELEN ZICH AUTONOMER EN VRIJER IN DE NATUUR
Door in contact te zijn met de natuur ervaren mensen dat ze vrij zijn om hun eigen keuzes in het leven te maken en volledig zichzelf kunnen zijn.
Ervaringen in de natuur dragen bij aan persoonlijke groei en zelfbewustzijn.
Bronnen: Capaldi et al (2015).
LEES MEER
x
x
ONTDEKKEN & GRENZEN VERLEGGEN
Buiten ontdekken kinderen allerlei verschillende vormen, texturen en mogelijkheden.
BUITEN ONTDEKKEN KINDEREN ALLERLEI
VERSCHILLENDE VORMEN, TEXTUREN EN MOGELIJKHEDEN
Door buiten te spelen komen kinderen veel nieuwe dingen tegen. In een uitdagende buitenomgeving leren kinderen hun weg te vinden. Ze ontdekken buiten allerlei verschillende vormen, texturen en mogelijkheden.
Door slootjes te springen, in bomen te klimmen of hutten te bouwen leren kinderen met uitdagingen om te gaan en verleggen ze hun grenzen. Ook leren ze hun grenzen juist kennen.
Vooral als er weinig toezicht is ontdekken kinderen hoe ze zelf problemen kunnen oplossen. In de onverwachte situaties die ze tegenkomen leren ze hoe ze risico’s moeten schatten en ontdekken ze hun eigen
(on)mogelijkheden of de regels van het alledaagse leven. Ze leren daardoor conclusies te trekken uit wat ze meemaken.
Bronnen: Gleave (2009); Alexander, Frohlich & Fusco (2012); Brussoni et al (2012); Witherspoon & Manning (2012); Herrington & Brussoni (2015); De Jong et al (2017).
LEES MEER
x
x
ZELFVERTROUWEN
In een uitdagende speelruimte leren kinderen omgaan met verrassingen en problemen.
IN EEN UITDAGENDE SPEELRUIMTE LEREN KINDEREN OMGAAN MET VERRASSINGEN EN PROBLEMEN
Buiten spelen is belangrijk om zelfvertrouwen te ontwikkelen. In een uitdagende speelruimte leren kinderen omgaan met verrassingen en problemen. Zo worden ze weerbaar en zelfverzekerd. Ze leren onafhankelijk te zijn, kalmte te (her)vinden en problemen op te lossen. Soms door samen te werken, soms door dingen op hun eigen manier te doen, soms door zichzelf te leren beheersen.
Bronnen: Burdette, Robert & Whitaker (2005); Ginsburg (2007), Goldstein (2012); Milteer, Kenneth & Ginsburg (2012); Witherspoon & Manning (2012), Herrington & Brussoni (2015); Brussoni et al (2015).
LEES MEER
x
x
AANDACHT
Spelen helpt om de aandacht te focussen en zorgt voor zelfdiscipline.
SPELEN HELPT OM DE AANDACHT TE FOCUSSEN
Vrij buiten spelen is goed voor de ontwikkeling van het kinderbrein: er worden meer zenuwverbindingen aangelegd in een betere structuur.
Dat vrije spel creëert nieuwe mogelijkheden waar kinderen uit moeten kiezen. Zo helpt spelen om de aandacht te focussen en verwerven kinderen zelfdiscipline.
En dat leidt tot beter leren en beter onthouden. Buiten spelen draagt zo bij aan de ontwikkeling van taalvaardigheden, begrip van wiskundige concepten en zelfs academische leervaardigheden.
Bronnen: Burdette, Robert & Whitaker (2005); Gleave (2009); Alexander, Frohlich & Fusco (2012); De Vries & Van Veenendaal (2012); Witherspoon & Manning (2012); Goldstein (2012).
LEES MEER
x
x
DISCLAIMER
Uit de grote hoeveelheid wetenschappelijke studies zijn vooral recente reviews en enkele primaire studies (2011-2018) geselecteerd en vervolgens kort en krachtig samengevat. Deze factsheet zoomt met name in op de bewezen positieve relaties en effecten. Wie wil weten hoe het precies zit, kan de gebruikte wetenschappelijke studies nalezen.
Overzicht gebruikte reviews:
Graag vernemen wij meningen of suggesties voor verbetering via info@annettepostma.nl
Opdrachtgever: Jantje Beton & IVN
Vormgeving: Melchior Meerhoff & Marlies Bouman
Tekst: Annette Postma
Idee: Rutger de Graaf
NATUUR
SPELEN
x
Deze infographic is tot stand gekomen in opdracht van IVN en Jantje Beton met ondersteuning van de volgende samenwerkingspartners:
AERES Hogeschool, Annette Postma, Beroepsvereniging Groene Zorg (BVGZ), DSP, GREENPORT Aalsmeer, Hogeschool Inholland, Landschappen NL, Mennistenerf, Pennemes, Royal Flora Holland, Staatsbosbeheer, Tjisse Brookman, Vrije Universiteit (VU) Amsterdam en Wageningen University & Research (WUR).
Met hulp van: Met hulp van Karin Tanja-Dijkstra (VU), Jolanda Maas (VU), Simone de Bruin (RIVM), Yvette Buist (RIVM), Jan Hassink (WUR), Lenneke Vaandrager (WUR), Dinand Ekkel (Aeres Hogeschool), Jan Willem Donkers (InHolland), Tineke Kramer (InHolland), Renske van Os (Radboud Universiteit), Cerunne Bouts (Jantje Beton), Miranda Verburg (Jantje Beton), Pauline van der Loo (Jantje Beton), Ineke Deelen (DSP-Groep), Daan Bleichrodt (IVN), Tony Gaillard (IVN), Ilja Deudel (IVN), Rob Meijers (IVN), Loek Hesemans (Staatsbosbeheer), Christine Janson (LandschappenNL), Albert Haasnoot (Royal Flora), Sander van Voorn (Greenport Aalsmeer), Margriet Knospe Barkhuysen (BVGZ), Tjisse Brookman (Tjisse Brookman Advies), Paulien Melis (Waag Society), Jacob Spaander (Pennemes).